Neden önemli: Yenilenebilir üretim hızla artarken iletim hattı kapasitesi aynı hızda büyümezse enerji arzı sık sık darboğaza giriyor ve yatırım verimi düşüyor. Dünya Bankası kaynağı, Türkiye’nin şebeke modernizasyonu ve HVDC gibi yeni nesil iletim teknolojilerine geçişini hızlandırarak dönüşüm takvimini öne çekebilir.
Türkiye, enerji altyapısındaki büyük dönüşüm hamlesi için Dünya Bankası ile ilk aşamada 6 milyar dolara kadar çıkabilecek bir finansman paketi üzerinde uzlaştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın Dünya Bankası Avrupa ve Orta Asya Bölgesi Başkan Yardımcısı Antonella Bassani ile yaptığı görüşme sonrası netleşen süreç, özellikle elektrik iletim şebekesinin güçlendirilmesine odaklanıyor.
İletim projeleri 2035 hedefinin omurgası olacak
Bakanlık, yenilenebilir enerjiyi sisteme daha fazla ve daha güvenli şekilde entegre etmek için iletim tarafında kapsamlı bir genişleme programı hazırlıyor. Planın merkezinde Yüksek Gerilim Dogru Akım (HVDC) hatları bulunuyor; bu teknoloji uzun mesafelerde düşük kayıpla yüksek miktarda elektrigi ana şebekeye taşımayı mümkün kılıyor. Türkiye, rüzgar ve güneş üretiminin yoğunlaştığı bölgelerden büyük hacimli enerjiyi merkeze aktaracak yeni bir omurga kurmayı hedefliyor.
HVDC hatları ve enterkonneksiyon kapasitesi büyüyecek
Bayraktar daha önce 14 bin 700 kilometrelik, 40 GW kapasiteli bir HVDC hattı için çalışma yürütüldüğünü açıklamıştı. Iletim yatırımlarının bir diğer başlıgı ise uluslararası enterkonneksiyon kapasitesi: ihracatta 6.750 MW, ithalatta 6.600 MW seviyelerine çıkılması planlanıyor. Bu artış, hem arz güvenliği hem de bölgesel enerji ticareti açısından kritik görülüyor.
Finansman dönüşüm ekosistemini de kapsayacak
Görüşmelerde iletim altyapısının yanı sıra yenilenebilir projeler, nükleer enerji ve dogal gaz gibi başlıklarda da iş birligi seçenekleri ele alındı. Bakanlık, Dünya Bankası kaynagının enerji dönüşümünün farklı ayaklarını destekleyecek şekilde yapılandırılmasını istiyor. Böylece şebeke dayanıklılığı artarken, yeni kapasitenin devreye alınması da daha sürdürülebilir bir zemine oturacak.
Türkiye’nin 2035 için belirlediği yenilenebilir enerji sıçraması, güçlü bir iletim ağı olmadan hayata geçirilemiyor; bu nedenle Dünya Bankasıyla başlayan 6 milyar dolarlık süreç, dönüşümün altyapı tarafında ilk büyük kaldıraç olarak görülüyor. Finansmanın devreye girmesiyle birlikte iletim şebekesinde modernizasyon ve kapasite artışı projelerinin daha hızlı ilerlemesi bekleniyor.
