Zafer Babür, Yazar
Geçtiğimiz günlerde hayat sigorta şirketlerinin müşterilerinin Instagram faaliyetlerine bakarak sigorta primlerini ayarladığı konusu konuşuluyordu.
New York Eyaleti Mali Hizmetler birimin yayınladığı yazıda hayat sigortası şirketlerinin prensip olarak “hayat tarzı göstergesi” olarak sosyal medya iletilerine bakıp primleri ayarlayabileceği belirtilmişti. Gerçekte ise bundan daha önce kimi sigorta şirketlerinin ajan yazılımları bireyler hakkında bilinen kaynakların dışında da araştırmalar yapıp risk karnesini oluşturuyor ve buna göre fiyatlama yapıyordu. Bu tip aşırı fiyatlamanın önüne diyet yemekleri, spor yaparken çekilen fotoğrafları koymak robot yazılımın düşük prim hesaplamasına yarar mı bilemem ama sosyal medya hesaplarınızda tehlikeli sporları yaparken çekilmiş fotografları göstermemek daha iyi olabilir. Hatta spor salonlarında başınıza kapşon gözünüzde gözlük çalışmak da fena fikir değil zira aşırı spor yapmanız da aleyhinize delil olabilir.
Öte yandan sigortacılar da sürekli kötü kişilerin hedefinde oluğundan onlar da kandırılmamak için farklı önlemlere başvuruyorlar. Evi kundaklanmadığı halde, arabası daha önceden hasar görmüş olduğu halde, evine hırsız girmediği halde sigortadan (aslında sigorta primini ödeyen diğer dürüst insanlardan) sözde hasar tahsil heveslilerini de ayırmak için bir sistem gerekli.
Yalnız sistemin topladığı bilgilerin gerçek ve güvenilir olması, uzun sürede toplanmış olması, bir kerelik bir gösterim olmaması, hayat tarzını yansıtması gerekli ki bu da en az 1-2 sene veri toplanması halinde uygun olacağı söyleniyor.
Öte yandan açık veya gizli olarak toplanan; müşterinin kredi kartı harcamaları, sosyal medya hesapları, internet ve mobil telefon kullanımı, coğrafi yer bilgisi, fotoğrafları, online yemek sitelerinden alınan sağlıklı yiyecekler, cep telefonunda sağlık uygulamaları, kişinin sağlık durumunu açıklıkla gösterebilir mi? Büyük veriye dayanarak oluşturulacak mortalite ya da hastalık beklentisine göre fiyatlama sigortalıya yarar sağlar mı? Yoksa yine sigortalı sigortalının hasarını ödeyecek ve daha büyük fark sigortacıya mı kalacak?
Görünen o ki, veri Çağı Ticareti her türlü kendisine çiğneyeceği veriyi bir yerden bir şekilde alacak ve birey hatayı fark edemediği sürece yapabileceği bir şey yok.