Neden önemli: SpaceX Starship HLS, 2027 Artemis görevinin zamanlamasını doğrudan etkiliyor. Kritik yakıt transferi ve motor geliştirme sorunları çözülmezse, Ay’a dönüş vizyonu riske girer. Bu durum, hem NASA’nın güvenlik hedeflerini hem de Çin ile rekabeti belirleyici şekilde etkiliyor.
NASA, Artemis 3 görevi kapsamında Ay’a iniş için SpaceX Starship İnsanlı İniş Aracı’nı (HLS) planlıyor. Ancak araç, 2027 hedefine ulaşmada kritik teknik ve takvimsel zorluklarla karşı karşıya. Kritik mühendislik gereksinimleri arasında yer alan yörüngede kriyojenik yakıt transferinin henüz gösterilememiş olması ve Starship motor tasarımındaki devam eden değişiklikler, proje programı üzerinde baskı oluşturuyor.
NASA Bağımsız Güvenlik Ofisi üyesi Paul Hill, SpaceX’in Teksas’taki Starbase tesisinde gerçekleştirdiği incelemelerin ardından, mevcut gelişim aşamasının oldukça sıkışık bir takvimle ilerlediğini ve gecikme olasılığının yüksek olduğunu bildirdi. Bu durum, insanlığın Ay’a dönüş vizyonunun zamanlamasını etkileyebilecek bir risk faktörü olarak değerlendiriliyor.
SpaceX Starship HLS yörüngede yakıt ikmali sorunlarıyla karşılaşıyor
SpaceX Starship HLS’in Dünya yörüngesinde yakıt ikmali yaparak Ay’a iniş gerçekleştirmesini planlıyor. Şirket, kriyojenik yakıtların mikrogravite koşullarında tank içinde ayrışmasını ve doğru şekilde transfer edilmesini sağlayacak teknolojiyi halen geliştirmeye çalışıyor. Sıvı oksijen ve sıvı metan gibi düşük sıcaklıkta depolanan yakıtlar, en küçük ısı girişinde kaynama riski taşıyor. SpaceX, tank sızdırmazlığı, yakıt transferi ve Starship tanklarının izolasyonu gibi kritik sorunlarla uğraşıyor.
Raptor motor tasarımındaki değişiklikler test takvimini yavaşlatıyor
Raptor motorlarının tasarımında yapılan güncellemeler, Starship’in üretim ve test takvimini yavaşlatıyor. SpaceX, 2023’te yörüngede yakıt ikmali denemesini 2025’in başına kadar gerçekleştireceğini duyurmuştu ancak deneme henüz yapılmadı. Elon Musk, kısa süre önce yakıtın yeniden kullanılabilirliğini önümüzdeki yıl göstereceklerini belirtti. SpaceX, bu deneme ile Ay inişi için gereken güvenlik ve verimlilik standartlarını test etmeyi hedefliyor.
Olası gecikmeler Artemis programının zamanlamasını etkileyebilir
Artemis 2 görevi, 2026 başında planlandığı şekilde astronotlarıyla birlikte Ay yörüngesine doğru yola çıkacak. Artemis 3’ün insanlı Ay inişi hedefi, SpaceX Starship HLS geliştirme sürecine bağlı ilerliyor. SpaceX Starship HLS’de yaşanacak gecikme, 2027 hedefine gölge düşürebilir.
NASA, programı özel şirketlerle iş birliği içinde yürütüyor. Ancak SpaceX Starship HLS’de olası bir gecikme, ABD’nin Ay’a dönüş sürecini ve Çin’in Lanyue aracıyla rekabetini doğrudan etkiler. SpaceX, kriyojenik yakıt transferi ve motor optimizasyonu sorunlarını çözerek 2027 hedefine ulaşmak zorunda. NASA ve SpaceX, testleri yoğunlaştırarak gecikme riskini azaltmayı hedefliyor.
