ABD’nin katı ihracat kısıtlamalarına rağmen, Nvidia’nın üst düzey yapay zeka işlemcileri Çin kara borsasına düştü. Financial Times’ın haberine göre, değeri 1 milyar doları aşan çipler, yasa dışı yollarla Çinli alıcılara ulaştırılıyor.
ABD’nin yasağına rağmen Nvidia çipleri Çin’de
Çin’e ulaştığı belirtilen çipler arasında özellikle Nvidia’nın Blackwell mimarisine sahip B200 serisi dikkat çekiyor. Bu işlemciler, çoğunlukla önceden hazırlanmış raf sistemleri halinde satışa sunuluyor. Böylece alıcılar, veri merkezlerine ek donanım entegrasyonu gerekmeden bu üniteleri doğrudan kullanabiliyor. Hatta bu sistemlerde gerekli yazılımlar da yer alıyor.
ABD’nin uyguladığı ihracat yasağı, Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure ve Google Cloud gibi dev şirketlerin de kullandığı bu çiplerin Çin’e satışını yasaklamıştı. Ancak görünüşe göre çipler, Malezya ve Tayland gibi komşu ülkelerdeki dağıtıcılar üzerinden dolaylı yollarla Çin’e ulaşıyor.
Çin’in “gölge yarı iletken pazarı” yıllardır var
Batılı yarı iletkenlerin yasa dışı yollarla Çin’e ulaşması yeni bir durum değil. Çin’in kendi üretim kapasitesi, Tayvan gibi teknoloji devlerinin gerisinde kalmış durumda. Nvidia çiplerinin üretiminde büyük rol oynayan TSMC’nin de Tayvan’da konumlanmış olması, durumu daha da karmaşık hale getiriyor.
Son dönemlerde Çin kaynaklı yeni mikroçip projeleri duyurulsa da bu ürünlerin birçoğunun Intel ya da AMD’nin eski modellerinin yerel kopyaları olduğu görülüyor. Bu tablo, Çin’in ileri teknoloji çip üretiminde dışa bağımlı olduğunu gözler önüne seriyor.
ABD’nin politik hamleleri kara borsayı engelleyemiyor
ABD Kongresi’ndeki “China hawks” (Çin karşıtı sert tutumlu siyasetçiler), özellikle yapay zeka teknolojilerinde Pekin’in elini zayıflatmak amacıyla ihracat kısıtlamalarının daha da sıkılaştırılmasını savunuyor. Ancak tüm bu baskıya rağmen Nvidia’nın H200, H100 ve 5090 gibi diğer modelleri de Çin kara borsasında bulunabiliyor.
Nvidia cephesinden ise doğrudan bir yalanlama gelmedi. Şirket, yaptığı açıklamada “kaçak yollarla toplanan veri merkezlerini” küçümseyerek, yalnızca yetkili ürünlerine teknik destek sunduklarını belirtti. Ancak ABD’li yasa yapıcılar, şirketin doğrudan olmasa da dolaylı sorumluluğu konusunda inceleme başlatabilir.
Çin’de Nvidia çipleri hazır sunucu sistemleriyle satılıyor
Kara borsada satılan bu sistemler, çoğunlukla sosyal medya platformları üzerinden tanıtılıyor. Satıcılar, Nvidia çiplerinin alıcıya doğrudan kullanılabilecek şekilde teslim edildiğini öne sürüyor. Çinli alıcıların bu sistemler için yurt dışındaki fiyatlara göre %50 daha fazla ödediği belirtiliyor.
Trump yönetimi satış yasağını esnetti
Nvidia CEO’su Jensen Huang, Çin’i hem büyük bir pazar hem de değerli bir yetenek havuzu olarak görüyor. Trump yönetimiyle yürüttüğü temasların, ABD’nin Nisan ayında bazı düşük güçlü çiplerin satışına yeniden izin vermesinde etkili olduğu düşünülüyor.
Ancak her firma aynı bakış açısında değil. Örneğin AWS, kısa süre önce Çin’deki yapay zeka laboratuvarını kapattı. Bu kararın gerekçesi resmi olarak “iş stratejisi” olsa da ABD-Çin arasındaki süregelen ticaret geriliminin etkili olduğu düşünülüyor.
