Neden önemli: Çin’in BCI teknolojilerine yönelik hamlesi, yalnızca sağlık değil güvenlik ve endüstri alanlarını da kapsayarak küresel rekabette kritik bir konuma işaret ediyor. Bu durum, mahremiyet ve etik tartışmalarını daha da gündeme taşıyor.
Çin, beyin-bilgisayar arayüzleri alanında uluslararası liderliği ele geçirmek için kapsamlı bir strateji oluşturdu. Ülke, 2030’a kadar dev bir BCI endüstrisi kurmayı ve Neuralink benzeri teknolojilerle rekabet etmeyi hedefliyor. Son yıllarda yapay zeka ve biyoteknoloji alanlarında hızla ilerleyen Çin, beyin-bilgisayar arayüzlerini stratejik bir sektör olarak belirledi.
Neuralink benzeri sistemler Çin’de test ediliyor
Şanghay merkezli NeuroXess ve Pekin’deki Çin Beyin Araştırmaları Enstitüsü (CIBR), Neuralink teknolojilerini andıran beyin implantlı sistemlerle sınırlı sayıda hastada testler yürütüyor. NeuroXess kurucu ortağı Phoenix Peng, altı hastaya implant yerleştirdiklerini ve bazı hastalarda düşünceyle cihaz kontrolünün sağlandığını aktarıyor. CIBR bünyesindeki NeuCyber NeuroTech’in geliştirdiği “Beinao-1” çipi, beş hastaya uygulanmış durumda. Bu gelişmeler, Çin’in Neuralink ve benzeri projelerle Batılı rakiplerle yarışa hazır olduğunu gösteriyor.
Çin BCI endüstrisi için 17 adımlık yol haritası belirliyor
Ulusal strateji belgesinde yer alan 17 adımlık yol haritası, Neuralink benzeri teknolojileri laboratuvar ortamından çıkarıp yaygın kullanım alanına taşımayı hedefliyor. Yol haritasında yeni nesil çiplerin geliştirilmesi, sinyalleri doğru çözümleyecek yazılımların iyileştirilmesi ve ulusal standartlarla uyumun sağlanması öncelikli maddeler arasında bulunuyor. Ayrıca implantlı ve giyilebilir cihazların seri üretimi, klinik testlerin hızlandırılması ve sağlık otoritelerinden onay süreçlerinin düzenlenmesi planlanıyor.
Neuralink teknolojileri endüstriyel alanlarda kullanılacak
Strateji belgesine göre, implantlı ve giyilebilir BCI cihazları sadece tıbbi amaçlarla sınırlı kalmayacak. Bu teknolojilerin madencilik, nükleer enerji ve elektrik dağıtımı gibi kritik sektörlerde çalışanların beyin aktivitelerini izlemek ve trafik güvenliğini artırmak için kullanılması öngörülüyor. Ancak uzmanlar, bu uygulamaların kişisel mahremiyeti ihlal edebileceği konusunda uyarıyor. Georgetown Üniversitesi’nden Max Riesenhuber, sürekli beyin dalgası izlemenin doğrudan bir mahremiyet ihlali anlamına geldiğini belirtiyor.
Uzmanlar, Neuralink ve benzeri BCI teknolojilerinin yaygınlaşmadan önce düzenleyici çerçevelerin çizilmesi gerektiğini ifade ediyor. Pekin merkezli analist Liu Wen, bu sistemlerin işverenler tarafından verimlilik ölçümü için kullanılabileceğine dikkat çekiyor. Çin’in stratejisi, güvenlik ve gözetim arasında hassas bir denge kurmayı gerektiriyor.
