Neden önemli: Çin’in temiz enerjiye yaptığı yatırımlar, fosil yakıtlardan uzaklaşma sürecinde küresel ölçekte kalıcı bir dönüşümün habercisi. Bu adımlar, hem gelişmekte olan ülkeler hem de dünya enerji dengeleri için yeni bir dönem başlatıyor.
Çin, rüzgâr ve güneş enerjisine yaptığı dev yatırımlarla dünya enerji piyasalarında merkezi bir konuma yerleşti. Fosil yakıtlardan uzaklaşarak elektriğe yönelen ülke, temiz enerji ihracatında da liderliğini güçlendirdi. Ember tarafından hazırlanan “China Energy Transition Review 2025” raporu, Çin’in enerji dönüşümünde oynadığı rolü kapsamlı şekilde gözler önüne serdi.
Çin fosilden elektriğe geçişi hızlandırıyor
Çin, 2015 ile 2023 arasında binalar, ulaşım ve sanayi sektörlerindeki fosil yakıt kullanımını %1,7 oranına düşürmeyi başardı. Aynı dönemde ülke elektrik tüketimini yaklaşık %65 artırdı. Verilere göre 2025’in ilk yarısında ülkenin elektrik üretiminde fosil kaynakların payı %2 geriledi. Bu süreçte rüzgâr enerjisi üretimi %16, güneş enerjisi ise %43 arttı. Haziran 2025’e kadar olan 12 aylık dönemde rüzgâr ve güneş, hidroelektrik, nükleer ve biyokütle gibi diğer temiz enerji kaynaklarının önüne geçti.
Çin, enerji dönüşümünü güçlü yatırımlarla destekledi. 2024 yılında temiz enerjiye 625 milyar dolar ayırarak küresel yatırımların üçte birini tek başına üstlendi. Ayrıca batarya depolama gücünü üç kat artırarak 95 GW kapasiteye ulaştı.
Çin temiz enerji üretimi ve ihracatını artırıyor
Çin, yalnızca kendi enerji yapısını dönüştürmekle kalmayıp küresel ölçekte üretim ve ihracatta da öncü rol üstlendi. Bugün dünya genelindeki güneş panellerinin %80’ini, rüzgâr türbinlerinin %60’ını üreten ülke; elektrikli araç, batarya ve ısı pompası ihracatında da lider konuma geldi. Temiz enerji patentlerinin dörtte üçünün Çin’e ait olması, teknolojinin daha geniş coğrafyalara yayılmasını sağladı.
Çin’in yatırımları, özellikle gelişmekte olan ülkelerin temiz enerjiye erişimini kolaylaştırdı. Günümüzde yükselen ekonomilerin dörtte biri enerji ihtiyacının büyük bölümünü elektrikle karşılarken, Çin’in hamleleri küresel enerji dönüşümünü hızlandırdı.
Çin fosil yakıt tüketiminde düşüşü başlatıyor
Uzun yıllar dünyanın en büyük fosil yakıt tüketicisi olan Çin, düşük maliyetli temiz enerji sayesinde bu alandaki kullanımını azaltmaya başladı. Uzmanlara göre Çin’deki dönüşüm, küresel ölçekte fosil yakıt talebinde kalıcı bir düşüşün habercisi. Bu gelişmeler, fosil yakıt üreten ülkeler için ciddi bir uyarı niteliği taşıyor.
Çin’in temiz enerjiye yönelik adımları hem iç piyasada hem de dünya genelinde dengeleri değiştiriyor. Artan elektrik kullanımı, güçlü ihracat rolü ve dev yatırımlar, önümüzdeki yıllarda küresel enerji piyasasının yönünü belirleyecek en kritik faktörlerden biri olacak.
