Neden önemli: Çin’in Long March 10 testlerindeki başarısı, ülkeyi ABD karşısında Ay yarışında öne çıkarıyor. Bu gelişme, küresel uzay rekabetinde güç dengelerinin değişebileceğini gösteriyor.
ABD ile Çin arasında süren Ay yarışı giderek kızışıyor. ABD, Artemis programıyla insanlı Ay görevlerini planlasa da bazı teknik ve bütçe sorunlarıyla karşı karşıya. Çin ise Long March 10 roketiyle yürüttüğü hazırlıklarda sorunsuz ilerliyor. Son gelişmeler, Çin’in bu yarışta öne geçtiğini gösteriyor.
Çin, Long March 10 roketi testlerde başarı sağladı
Çin’in uzay araştırmaları alanındaki önemli gelişmelerinden biri olan Long March 10 taşıyıcı roketi, Wenchang Uzay Fırlatma Merkezi’nde ikinci statik ateşleme testini başarıyla gerçekleştirdi. Söz konusu test kapsamında, roketin birinci kademesinde bulunan yedi motor, 320 saniyelik süre boyunca senkronize bir şekilde çalıştırılarak kapsamlı bir performans değerlendirmesi yapıldı. Test sürecinde, motorların düşük itiş koşulları altındaki davranışları ve yeniden başlatma prosedürlerinin güvenilirliği titizlikle incelendi.
İlgili uzmanlar tarafından yapılan açıklamada, test sonuçlarının başarılı bir şekilde tamamlandığı paylaşıldı. Bu yıl içerisinde art arda gerçekleştirilen iki statik ateşleme denemesi, Long March 10 roketinin tasarım doğruluğunu, sistem güvenilirliğini ve güvenli dönüş kabiliyetini bilimsel verilerle kanıtlamış oldu.
Çin’in insanlı Ay görevine hazırlıkları sürüyor
Çin’in insanlı Ay görevi, iki aşamalı Long March 10 fırlatma operasyonuyla gerçekleştirilecek. İlk fırlatma, Lanyue adlı Ay iniş modülünü hedefine taşırken, ikinci fırlatma ise üç kişilik Mengzhou mürettebat kapsülünü yörüngeye yerleştirecek. Görevin operasyonel planına göre iki astronot Ay yüzeyine inerek bilimsel çalışmalar yürütürken, bir astronot da yörüngedeki ana modülde görev yapacak.
Lanyue iniş aracı, ağustos ayında tamamlanan kapsamlı kalkış ve iniş testleriyle teknik olgunluğunu kanıtladı. Mengzhou mürettebat kapsülü ise haziran ayında gerçekleştirilen acil durum kaçış testinden başarıyla çıktı. Tüm bu gelişmeler, Çin Ulusal Uzay İdaresi’nin 2030 öncesi insanlı Ay misyonu için belirlediği takvimin sorunsuz şekilde ilerlediğini gösteriyor.
ABD ve Çin arasında Ay yarışı hız kesmeden devam ediyor
ABD’nin Artemis programı kapsamında, 2026 başında Artemis II ile mürettebatlı bir Ay yörünge görevi ve 2027 ortalarında Artemis III ile Ay yüzeyine insanlı iniş planlanıyor. Ancak proje maliyetlerindeki artış ve teknik karmaşıklıklar, bu zaman çizelgesinin uygulanabilirliği konusunda soru işaretleri oluşturuyor.
Buna karşılık Çin, 2029-2030 zaman diliminde ilk insanlı Ay görevini gerçekleştirmek için sistematik bir hazırlık süreci yürütüyor. Long March 10 taşıyıcı roketinin ardışık başarılı testleri ve mürettebat modüllerinin kapsamlı validasyonu, Çin’in bu iddialı hedefe ulaşmada kayda değer bir teknik olgunluk düzeyine ulaştığını gösteriyor.
Uzay araştırmaları analistleri, Çin’in metodik test protokolleri ve istikrarlı kaynak aktarımı sayesinde Ay yarışında önemli bir operasyonel avantaj elde ettiğini vurguluyor. Her iki ülkenin de insanlı Ay programlarının küresel uzay keşif mimarisini şekillendirecek stratejik dönüm noktaları olacağı öngörülüyor.
