Neden önemli: Genesis Mission, federal kurumların dev veri havuzlarını ortak bir yapay zeka altyapısında birleştirerek ilaç, enerji ve malzeme gibi alanlarda keşif sürelerini hızla kısaltmayı hedefliyor. Programın Manhattan Projesi ölçeğinde konumlanması, ABD’nin yapay zeka temelli bilim ve teknoloji rekabetine ulusal seferberlik düzeyinde girdiğini gösteriyor.
ABD yönetimi, Genesis Mission adı verilen yeni bir bilim programını yürürlüğe koydu. 24 Kasım 2025’te imzalanan kararname, federal kurumlarda yıllardır biriken bilimsel veri setlerini gelişmiş yapay zeka modelleriyle aynı platformda birleştirmeyi ve “yapay zeka destekli bilim” yaklaşımını ulusal ölçekte standart hale getirmeyi hedefliyor. Beyaz Saray ve Enerji Bakanlığı (DOE), girişimi kapsam ve hedef bakımından Apollo Programı veya Manhattan Projesi benzeri bir ulusal mobilizasyon olarak tanımlıyor.
Hedef: Federal veriden bilimsel atılım üretmek
Kararnameye göre Genesis Mission, önümüzdeki on yıl içinde Amerikan bilim altyapısının üretkenliğini ikiye katlamayı amaçlayan bütüncül bir yol haritası içeriyor. Programın veri omurgasını NASA, Ulusal Saglık Enstitüleri (NIH) ve ulusal laboratuvarların elindeki büyük ölçekli ölçüm, simülasyon ve genom veri tabanları oluşturacak; bu veri setleri uzay keşiflerinden okyanus araştırmalarına, biyoteknolojiden malzeme bilimine kadar geniş bir yelpazede kullanılacak. Beyaz Saray Bilim ve Teknoloji Politikası Ofisi Başkanı Michael Kratsios, bu yaklaşımın federal bilim kaynaklarını tek bir çatı altında birleştiren en kapsamlı girişim olduğunu ve deney tasarımı ile keşif döngülerini hızlandıracağını söyledi.
Programın öncelikli uygulama alanları arasında protein katlanması, füzyon plazma dinamiği, ileri nükleer reaktörler, yeni nesil malzemeler, kuantum hesaplama ve inovatif ilaç geliştirme bulunuyor. Yönetim, bu alanlarda yapay zeka destekli modelleme ve otomatik hipotez testlerinin daha güvenli ve öngörülebilir bir araştırma ortamı yaratacağını belirtiyor.
DOE’ye takvimli görevler, teknoloji devlerine rol
Kararname, programın yürütücüsü olarak DOE’yi görevlendiriyor ve net bir zaman çizelgesi tanımlıyor. Buna göre bakanlık 60 gün içinde 20 kritik ulusal bilim ve teknoloji hedefini belirleyecek, 90 gün içinde federal hesaplama kaynaklarının envanterini çıkaracak, 120 gün içinde kurumlar arası veri akış mekanizmasını planlayacak ve 270 gün içinde en az bir öncelikli alanda somut ilerleme gösteren ilk operasyonel çıktıyı sunacak.
Genesis Mission’ın özel sektör ayağında ise OpenAI, AMD, Microsoft, Nvidia, Anthropic, AWS, IBM ve Google gibi şirketlerin iş birliğiyle ortak platformun büyütülmesi planlanıyor. DOE, sistemin mevcut süper bilgisayar altyapısına entegre çalışacağını; Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nda HPE tarafından kurulacak ve AMD tabanlı iki yeni yapay zeka süper bilgisayarının (Discovery ve Lux) projenin hesaplama temelini oluşturacağını açıkladı.
