Neden önemli: Mars ve Ay görevleri, Dünya ile anlık iletişimin mümkün olmadığı ve tıbbi yardımın gecikeceği koşullarda gerçekleştirilecek. CMO-DA projesi, astronotların sağlığını uzayda bağımsız şekilde koruyabilmek için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
NASA ile Google, uzun süreli uzay görevlerinde astronotların sağlık ihtiyaçlarını karşılayacak yapay zeka destekli bir tıbbi asistan geliştiriyor. Crew Medical Officer Digital Assistant (CMO-DA) adı verilen sistem, özellikle doktor bulunmadığında veya Dünya ile iletişim koptuğunda tanı ve tedavi süreçlerinde astronotlara destek sağlayacak.
Uzayda tıbbi bakımda yeni dönem
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev yapan astronotlar, anlık iletişim, düzenli ilaç sevkiyatları ve altı ay içinde dönüş imkanı gibi avantajlara sahip. Ancak NASA ve SpaceX’in hedeflediği Ay ve Mars görevlerinde bu olanaklar ortadan kalkacak. Bu durum, tıbbi bakımın tamamen Dünya’dan bağımsız hale getirilmesini zorunlu kılıyor.
CMO-DA, ses, metin ve görüntü verilerini işleyebilen çok modlu bir yapıya sahip. Google Cloud’un Vertex AI platformunda çalışan sistem, sabit fiyatlı Google Public Sector aboneliği ile geliştiriliyor. Bu sayede bulut hizmetleri, uygulama geliştirme altyapısı ve model eğitimi maliyetleri karşılanırken NASA, kaynak kodu kullanarak modelin ince ayar sürecine katkı sağlıyor.
İlk testlerde yüksek doğruluk oranı
NASA ve Google, sistemi üç senaryoda test etti: ayak bileği yaralanması, yan ağrısı ve kulak ağrısı. Bir astronotun da yer aldığı üç doktorluk ekip, asistanın ilk değerlendirme, öykü alma, klinik akıl yürütme ve tedavi performansını inceledi.
- Yan ağrısında %74
- Kulak ağrısında %80
- Ayak bileği yaralanmasında %88 doğruluk oranı elde edildi.
Gelecek planları
NASA, CMO-DA’ya tıbbi cihazlardan veri entegrasyonu eklemeyi ve mikro yerçekimi gibi uzay tıbbına özgü koşullara uyarlamayı planlıyor. Google ise sistemin Dünya’daki kliniklerde kullanımı için gerekli yasal süreçlere girip girmeyeceği konusunda net bir açıklama yapmadı. Ancak proje başarılı olursa bu adımın gündeme gelmesi bekleniyor.
Bu çalışma, yalnızca uzaydaki astronotların sağlığını korumakla kalmayıp, elde edilen tecrübelerle Dünya’daki sağlık teknolojilerine de önemli katkılar sunabilir.
