Neden önemli: Güneş paneli fiyatları, 2011’den bu yana en düşük seviyeye gerileyerek küresel enerji piyasasında yeni dengeler oluşturuyor. Çinli üreticilerin zarar açıklaması ve ABD’nin ticaret kısıtlamaları, sektörün geleceğini doğrudan etkiliyor. Ayrıca fiyatlardaki bu düşüş, yenilenebilir enerji yatırımlarının hızlanmasına zemin hazırlıyor.
Küresel ölçekte yenilenebilir enerjiye geçiş hızlanırken güneş paneli piyasasında tarihi bir fiyat düşüşü yaşanıyor. Çinli üreticilerin aşırı kapasite oluşturması ve ABD’nin ticaret kısıtlamaları dev firmaların bilançosunu sarsarken güneş paneli fiyatları 2011’den bu yana en düşük noktaya indi.
Çinli üreticiler ağır zarar açıkladı
Çin’deki yedi büyük üretici geçtiğimiz yıl ilk kez toplu şekilde net zarar açıklamıştı. 2024’ün ilk yarısında tablo daha da ağırlaştı. Ülkenin önde gelen üreticilerinden Tongwei, Ocak-Haziran döneminde 693 milyon dolar zarar açıkladı. Trina Solar ise geçen yılın aynı döneminde 73 milyon dolar kâr ederken bu yıl 407 milyon dolarlık kayıp yazdı. Sektördeki daralma, üreticilerin uzun süredir devam eden fiyat rekabetini sürdüremediğini ortaya koydu.
Kapasite rekor kırdı ama pazar doygunluğa ulaştı
Çin, yalnızca 2025’in ilk yarısında 212,2 GW’lık yeni güneş enerjisi kapasitesi kurarak geçen yılın aynı dönemine göre iki kat büyüme sağladı. Böylece ülkenin toplam kurulu kapasitesi 1,1 TW’a ulaştı. Ancak bu hızlı genişleme, ciddi bir arz fazlasını beraberinde getirdi. Stokların şişmesi şirketleri zor durumda bırakırken fiyatlar watt başına 8,7 cent seviyesine kadar düştü. Bu seviye, son 14 yılın en düşük noktası olarak kayda geçti.
ABD’nin ticaret önlemleri baskıyı artırdı
Çinli üreticiler yalnızca arz fazlasından değil aynı zamanda ABD’nin sert tedbirlerinden de etkilendi. Washington yönetimi, Çin menşeli güneş panellerine yüzde 30 ek vergi getirdi. Ayrıca Kamboçya, Malezya, Tayland ve Vietnam üzerinden yapılan güneş hücresi ithalatına yüzde 3.400’e kadar ek gümrük vergisi uyguladı. Çinli şirketlerin daha önce bu ülkelerde kurduğu dev üretim tesisleri de yeni düzenlemelerden olumsuz etkilendi.
Pekin yönetimi müdahaleye hazırlanıyor
Art arda gelen zarar açıklamaları üzerine Çin hükümeti sürece dahil oldu. Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı geçtiğimiz hafta önde gelen üreticilerle bir araya gelerek eski ve düşük verimli üretim hatlarının kapatılması çağrısında bulundu. Pekin yönetimi ayrıca fiyat savaşlarının sona erdirilmesi gerektiğini vurguladı.
Uzmanlar çözüm arayışlarını yorumladı
Enerji piyasası uzmanları, yaşanan krizin yalnızca kapasite kısıtlamalarıyla çözülemeyeceğini belirtiyor. Çin’in uzun süredir üreticilere cömert sübvansiyonlar sağladığı biliniyor. Ancak piyasanın geldiği noktada devlet destekli bir fon aracılığıyla fazla stokların satın alınmasının dahi gündeme gelebileceği konuşuluyor.
