Neden önemli: Bu karar, gönüllü katkılarla oluşturulan bilginin ticari yapay zeka modelleri tarafından karşılıksız kullanılmasına karşı bir denge arayışını temsil ediyor. Açık bilgi ekosisteminin sürdürülebilirliğini korumak için de yeni bir ekonomik modelin gerekliliğine işaret ediyor.
Wikipedia’nın çatı kuruluşu Wikimedia Foundation, yapay zeka şirketlerini içerik kullanım politikalarını yeniden değerlendirmeye çağırdı. Vakıf, geliştiricilerden açık erişimli içerikleri ticari amaçla kullanırken etik sorumluluk taşımalarını ve ücretsiz API yerine Wikimedia Enterprise hizmetini tercih etmelerini talep etti.
Bu adım, yapay zeka modellerinin sıklıkla kullandığı ancak karşılığında katkı sağlamadığı bilgi kaynaklarını dengelemeyi amaçlıyor. Gönüllü editörlerin emeğiyle oluşturulan içeriklerin ticari ürünlerde yer alması, platformun sürdürülebilirliği konusunda endişe yaratıyordu.
Wikipedia içeriklerinin ticari kullanımı için yeni yönergeler
Wikimedia Foundation, yayımladığı son blog yazısında geliştiricilerin Wikipedia içeriklerinden yararlanırken katkıda bulunan yazarlara doğru biçimde atıf yapması gerektiğini vurguladı. Ayrıca yüksek hacimli kullanım için ücretli erişim modeli sunan Wikimedia Enterprise platformunun tercih edilmesini önerdi.
Bu platform, içeriklere toplu erişim sağlayarak Wikipedia sunucularının aşırı yüklenmesini önlüyor ve elde edilen gelirle vakfın kâr amacı gütmeyen yapısı destekleniyor. Şirketlerin abone olması zorunlu değil ancak geliştiricilerin etik çerçevede hareket etmesi bekleniyor.
Yapay zeka botlarının trafiğe etkisi
Wikipedia, yılın ilk yarısında olağan dışı trafik artışı tespit etti ve bunun insan davranışını taklit eden yapay zeka botlarından kaynaklandığını açıkladı. Sahte trafiğin filtrelenmesiyle insan kaynaklı görüntülemelerde %8’lik düşüş yaşandı. Bu azalma, gönüllü editörlerin motivasyonunu ve bağışçı ilgisini olumsuz etkileyebiliyor. Vakıf, yeni yönergelerin hem platformun sürdürülebilirliği hem de yapay zeka sistemlerinin bilgi doğruluğu açısından kritik olduğunu belirtiyor.
Wikipedia, yapay zeka çağında kendi stratejisini geliştiriyor
Wikimedia Foundation, yılın başında editörler için yeni bir yapay zeka stratejisi duyurdu. Bu strateji, yapay zekayı editörlerin tekrar eden görevlerini otomatikleştiren ve çeviri süreçlerini hızlandıran yardımcı bir araç olarak konumlandırıyor. Ancak içerik üretiminde nihai kontrolün insan editörlerde kalacağı vurgulanıyor. 2022’de Google ve Internet Archive, Wikimedia Enterprise platformunun ilk müşterileri olmuştu. Google, yapılandırılmış veriye ölçekli erişim için ücret ödemeyi kabul etti.
Bilgi ekonomisinde yeni dönem
Wikipedia’nın çağrısı, Elon Musk’ın Grokipedia projesinin gündeme geldiği döneme denk geldi. Aynı zamanda medya kuruluşlarıyla yapay zeka şirketleri arasındaki telif hakkı davalarının yoğunlaştığı bir sürece işaret ediyor.
Bu adım, hem bilgi üretiminin korunması hem de gönüllü katkı modelinin geleceğinin güvence altına alınması açısından yapay zeka çağında önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor.
